30 నవం, 2012

27. శివః, शिवः, Śivaḥ

ఓం శివాయ నమః | ॐ शिवाय नमः | OM Śivāya namaḥ


ఉపాధిరహితుడైనవాడు. అందువలన అతనికి మాలిన్యము లేదు. శుద్ధుడు. గుణత్రయములో దేనినుండియు ముక్తుడే కావున శుద్ధుడగుటవలన ఈతండు 'శివః'.

'సబ్రహ్మ - సశివః' (కైవల్యోపనిషద్‌ 1.8) 'అతడే బ్రహ్మయును, అతడే శివుడును' అను శ్రుతి ప్రమాణముచే విష్ణునకు బ్రహ్మరుద్రులతో అభేదము అని తెలుస్తున్నది. శ్రుతిచే ఉచ్చరింపబడుటచే 'శివ' మొదలగు నామముచే హరియే స్తుతించబడును.


Pure one. For He is not affected by the three Guṇās of Prakr̥ti - Sattva, Rajas and Tamas.

The Kaivalya Upanishad says "Sa Brahmā Saśivaḥ" (1.8) He is both Brahmā and Śiva. In the light of this statement of non-difference between Śiva and Viṣṇu, it is Viṣṇu himself that is exalted by praise and worship of Śiva.

सर्वश्शर्वश्शिवस्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्ययः ।
सम्भवो भावनो भर्ता प्रभवः प्रभुरीश्वरः ॥ 4 ॥
సర్వశ్శర్వశ్శివస్థాణుర్భూతాదిర్నిధిరవ్యయః ।
సమ్భవో భావనో భర్తా ప్రభవః ప్రభురీశ్వరః ॥ 4 ॥
Sarvaśśarvaśśivasthāṇurbhūtādirnidhiravyayaḥ ।
Sambhavo bhāvano bhartā prabhavaḥ prabhurīśvaraḥ ॥ 4 ॥
at కామెంట్‌లు లేవు:
చీటీలు: , , ,

29 నవం, 2012

26. శర్వః, शर्वः, Śarvaḥ

ఓం శర్వాయ నమః | ॐ शर्वाय नमः | OM Śarvāya namaḥ


శృణాతి ఇతి శర్వః సంహార సమయమున రుద్ర రూపమున సకల ప్రాణులను సంహరించును; రుద్రునిచే సంహరింపజేయును. శృణాతి, హినస్తి పాపమితి శర్వః పాపములను హింసించువాడు (పోగొట్టువాడు). శృణాతి హినస్తి సర్వమంతకాలే ఇతీశ్వరః ప్రళయకాలమున అందరినీ హింసించువాడు.

కురుక్షేత్రమునందు భగవంతుని విశ్వరూప సందర్శనభాగ్యము కలిగినపుడు, అర్జునుడికి ఆ పరమాత్ము తెలిపినది ఆ సంధర్భమున అక్కడకు చేరుకొన్న యోద్ధలనుద్దేశ్యించి తెలిపినప్పటికీ, ఆ శ్లోకములో 'శర్వః' అన్న ఈ దివ్య నామము యొక్క వివరణ చూడవచ్చును.

:: భగవద్గీత విశ్వరూపసందర్శన యోగము ::
కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో
   లోకాన్ సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః ।
ఋతేఽపి త్వా న భవిష్యన్తి సర్వేః
   యేఽవస్థితాః ప్రత్యనికేషు యోధాః ॥ 32 ॥

నేను లోకసంహారకుడనై విజృంభించిన కాలుడను అయియున్నాను. ప్రాణులను సంహరింపు నిమిత్త మీ ప్రపంచమున ప్రవర్తించుచున్నాను. ప్రతిపక్షసైన్యములందుగల వీరులు నీవు లేకపోయినను (యుద్ధము చేయకున్నను) జీవించియుండరు (మృతినొందకా తప్పరు).


He destroys the whole universe at the time of Pralaya or cosmic dissolution.

After revealing His cosmic form, in response to Arjunā's inquiry, the Lord responded as below. In the context, the response is about the assembled warriors. Nevertheless, we can also look for the meaning of the divine name 'Śarvaḥ' in the same.

Bhagavad Gīta - Chapter 11
Kālo’smi lokakṣayakr̥tpravr̥ddho
    Lokān samāhartumiha pravr̥ttaḥ,
R̥te’pi tvā na bhaviṣyanti sarveḥ
    Ye’vasthitāḥ pratyanikeṣu yodhāḥ. (32)

Time I am, the great destroyer of the worlds, and I have come here to destroy all people. With the exception of you (the Pānḍavās), all the soldiers here on both sides will be slain.

सर्वश्शर्वश्शिवस्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्ययः ।
सम्भवो भावनो भर्ता प्रभवः प्रभुरीश्वरः ॥ 4 ॥
సర్వశ్శర్వశ్శివస్థాణుర్భూతాదిర్నిధిరవ్యయః ।
సమ్భవో భావనో భర్తా ప్రభవః ప్రభురీశ్వరః ॥ 4 ॥
Sarvaśśarvaśśivasthāṇurbhūtādirnidhiravyayaḥ ।
Sambhavo bhāvano bhartā prabhavaḥ prabhurīśvaraḥ ॥ 4 ॥
at కామెంట్‌లు లేవు:
చీటీలు: , , ,

28 నవం, 2012

25. సర్వః, सर्वः, Sarvaḥ

ఓం సర్వస్మై నమః | ॐ सर्वस्मै नमः | OM Sarvasmai namaḥ


జడమూ, సూక్ష్మములైన సర్వము యొక్క మూలమూ మరియూ సర్వమునూ ఎఱుగునట్టి సర్వజ్ఞుడు - సర్వుడు. సర్వముతానైనవాడు. 'సర్వం సమాప్నోషి తతోసి సర్వః' సచ్చిదానంద సర్వవ్యాపక చైతన్యము సర్వము తానై విశ్వమంతయు వ్యాపించినవాడు.

:: మహాభారతము - ఉద్యోగ పర్వము ::
అసతశ్చ సతశ్చైవ సర్వస్య ప్రభావాఽప్యయాత్ ।
సర్వస్య సర్వదా జ్ఞానాత్ సర్వం మేనం ప్రచక్షతే ॥ 70-11 ॥

రూపము లేని, రూపము గల సర్వమునకును ఉత్పత్తీ, లయహేతువు తానే యగుట వలనను సర్వకాలములందును సర్వమును ఎఱుగువాడగుటచేతను ఈతనిని 'సర్వః' లేదా 'సర్వుడు' అందురు.

:: భగవద్గీత - విశ్వరూపసందర్శన యోగము ::
నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ ।
అనన్తవీర్యామితవిక్రమస్త్వం సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ॥ 40 ॥

అర్జునుడు చెప్పెను. సర్వరూపులగు ఓ కృష్ణా! ఎదుటను, వెనుకను మీకు నమస్కారము మఱియు అన్ని వైపులను మీకు నమస్కారమగుగాక! అపరిమిత్సామర్థ్యము, పరాక్రమము గలవారగుమీరు సమస్తమును లెస్సగ వ్యాపించియున్నారు. కనుకనే సర్వస్వరూపులై యున్నారు.


The omniscient source of all existence.

Mahābhāratā - Udyoga parva
Asataśca sataścaiva sarvasya prabhāvā’pyayāt,
Sarvasya sarvadā jñānāt sarvaṃ menaṃ pracakṣate. (70-11)

As He is the source of all things gross and subtle and as He knows all things all times - He is called Sarva.

Bhagavad Gita - Chapter 11
Namaḥ purastādatha pr̥ṣṭhataste namo’stu te sarvata eva sarva,
Anantavīryāmitavikramastvaṃ sarvaṃ samāpnoṣi tato’si sarvaḥ. (40)

Arjuna said, salutation to You in the East and behind. Salutation be to You on all sides indeed, O All! You are possessed of infinite strength and infinite heroism. You pervade everything; hence You are all!
सर्वश्शर्वश्शिवस्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्ययः ।
सम्भवो भावनो भर्ता प्रभवः प्रभुरीश्वरः ॥ 4 ॥
సర్వశ్శర్వశ్శివస్థాణుర్భూతాదిర్నిధిరవ్యయః ।
సమ్భవో భావనో భర్తా ప్రభవః ప్రభురీశ్వరః ॥ 4 ॥
Sarvaśśarvaśśivasthāṇurbhūtādirnidhiravyayaḥ ।
Sambhavo bhāvano bhartā prabhavaḥ prabhurīśvaraḥ ॥ 4 ॥
at కామెంట్‌లు లేవు:
చీటీలు: , , ,

27 నవం, 2012

24. పురుషోత్తమః, पुरुषोत्तमः, Puruṣottamaḥ

ఓం పురుషోత్తమాయ నమః | ॐ पुरुषोत्तमाय नमः | OM Puruṣottamāya namaḥ


పురుషః అను 14వ దివ్యనామముయొక్క వివరణలో మహాభారత శాంతి పర్వమునందలి ప్రమాణమును పరిగణించితిమి. 'అంతటను అన్నియును తానై నిండి యుండుటచే లేదా అన్నిటిని తన శక్తితో నింపుటచే అన్నిట చేరియుండుటచే ఆ హేతువు వలన ఈ పరమాత్ముడు 'పురుషుడు' అని చెప్పబడుచున్నాడు'.

పురుషాణాం ఉత్తమః పురుషులలో - చేతన తత్త్వములన్నిటిలో ఉత్తముడు లేదా పురుషేభ్యః ఉత్తమః చేతనులందరికంటే ఉత్తముడు.

:: భగవద్గీత - పురుషోత్తమప్రాప్తి యోగము ::
యస్మాత్‌క్షర మతీతోఽహ మక్షరాదపి చోత్తమః ।
అతోఽస్మి లోకే వేదే చ ప్రథీతః పురుషోత్తమః ॥ 18 ॥

నేను క్షరస్వరూపునికంటె మించినవాడను, అక్షరస్వరూపుని కంటే శ్రేష్ఠుడను అయినందువలన ప్రపంచమునందును, వేదమునందును 'పురుషోత్తము'డని ప్రసిద్ధికెక్కియున్నాను.


For the 14th divine name Puruṣāḥ, a reference from Śānti Parva of Mahābhārata was considered. 'The great being resides in and pervades the mansion of the body, having all the features described before and provided with nine gateways; because of this He is called Puruṣa.'

Puruṣāṇāṃ uttamaḥ The greatest among all Puruṣās - spirits. Or Puruṣebhyaḥ uttamaḥ One greater than all individual spirits.

Bhagavad Gīta - Chapter 15
Yasmātˈkṣara matīto’ha makṣarādapi cottamaḥ,
ato’smi lokē vede ca prathītaḥ puruṣottamaḥ. (18)

Since I am transcendental to the mutable and above even the immutable, hence I am well known in the world and in the Vedās as the supreme Person - 'Puruṣottama'.

योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वरः ।
नारसिंहवपु श्श्रीमान् केशवः पुरुषोत्तमः ॥ 3 ॥
యోగో యోగవిదాం నేతా ప్రధానపురుషేశ్వరః ।
నారసింహవపు శ్శ్రీమాన్ కేశవః పురుషోత్తమః ॥ 3 ॥
Yogo yogavidāṃ netā pradhānapuruṣeśvaraḥ ।
Nārasiṃhavapu śśrīmān keśavaḥ puruṣottamaḥ ॥ 3 ॥
at కామెంట్‌లు లేవు:
చీటీలు: , , ,

26 నవం, 2012

23. కేశవః, केशवः, Keśavaḥ

ఓం కేశవాయ నమః | ॐ केशवाय नमः | OM Keśavāya namaḥ


అభిరూపాః కేశాః యస్య సః సుందరములగు కేశములు ఎవనికి కలవో అతడు కేశవః.

కః అనగా బ్రహ్మ; అః అనగా విష్ణువు; ఈశః అనగా రుద్రుడు. బ్రహ్మయు, విష్ణుడును, రుద్రుడును ఎవని వశముచే ప్రవర్తిల్లుదురో అట్టి పరమాత్ముడు కేశవః అనబడును.

కేశి వదాత్ కేశవః కేశి అను రాక్షసుని వధ చేయుట వలన కేశవః అనబడును.

:: విష్ణు పురాణము - ఐదవ అధ్యాయము ::
యస్యా త్త్వయైష దుష్టాత్మా హతః కేశి జనార్ధన ।
తస్మా త్కేశవనామ్నా త్వం లోకే క్యాతో భవిష్యసి ॥ 16.23 ॥

జనార్ధనా! ఏ హేతువు వలన దుష్టాత్ముడగు 'కేశి' అను దైత్యుడు నిచే వధ చేయబడెనో - ఆ హేతువు వలన నీవు లోకమున 'కేశవ' నామముతో ఖ్యాతి నందినవాడవయ్యెదవు అని నారద వచనము.


Abhirūpāḥ keśāḥ yasya saḥ One whose Keśā or locks are beautiful he is Keśavaḥ.

Or one who is Himself the three - Kaḥ (Brahmā), Aḥ (Viṣṇu) and Īśaḥ  (Siva) he is Keśava.

Or Keśi vadāt Kēśava One who destroyed the asura/demon Keśi in the Kr̥ṣṇa incarnation.

Viṣṇu Purāṇa - Part 5, Chapter 16
Yasyā ttvayaiṣa duṣṭātmā hataḥ keśi janārdhana,
Tasmā tkeśavanāmnā tvaṃ loke kyāto bhaviṣyasi. (23)

Sage Nārada delightedly exclaimed 'O Janārdhana! For this, that You have slain the impious Keśi, You shall be known in the world by the name of Keśava.'

योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वरः ।
नारसिंहवपु श्श्रीमान् केशवः पुरुषोत्तमः ॥ 3 ॥
యోగో యోగవిదాం నేతా ప్రధానపురుషేశ్వరః ।
నారసింహవపు శ్శ్రీమాన్ కేశవః పురుషోత్తమః ॥ 3 ॥
Yogo yogavidāṃ netā pradhānapuruṣeśvaraḥ ।
Nārasiṃhavapu śśrīmān keśavaḥ puruṣottamaḥ ॥ 3 ॥
at కామెంట్‌లు లేవు:
చీటీలు: , , ,
దీనికి సబ్‌స్క్రయిబ్ చేయి: పోస్ట్‌లు (Atom)