709. వాసుదేవః, वासुदेवः, Vāsudevaḥ

ఓం వాసుదేవాయ నమః | ॐ वासुदेवाय नमः | OM Vāsudevāya namaḥ

ఇదం జగత్ వాసయత్యాచ్ఛాదయతి మాయయాయ ।
ఇతి వాసుస్సదేవోఽయం వాసుదేవ ఇతీర్యతే ॥
ఛాదయామి జగద్విశ్వం భూత్యా సూర్య ఇవాంశుభః ।
ఇతిహి శ్రీవ్యాసముని భగవద్వాక్య సంస్మృతేః ॥

తన మాయచే జీవులను వాసించును లేదా కప్పివేయునుగనుక వాసుః. అట్టివాడేయగు దేవుడు వాసుదేవుడు. మహాభారత శాంతి పర్వమునందలి 'నేను నా భూతిచే అనగా మాయచే సూర్యుడు తన కిరణములచేత వలె సర్వజగత్తును కప్పివేయుదును' అను భగవద్ వచనము ఇందులకు ప్రమాణము.

:: విష్ణు పురాణే షష్ఠాంశే పంచమోఽధ్యాయః :
భూతేషు వసతే సోఽన్తర్వసన్త్యత్ర చ తాని యత్ ।
ధాతా విధాతా జగతాం వాసుదేవస్తతః ప్రభుః ॥ 82 ॥

ప్రభువు సమస్త భూతములయందును వ్యాపించి, సర్వభూతములును తనయందే వసించియున్నవాడు. సంసార రచయితయు, రక్షకుడును అయి ఉన్నందున ఆ ప్రభువు వాసుదేవుడని పిలువబడుచున్నాడు.

:: శ్రీ మహాభారతే శాన్తిపర్వణి మోక్షధర్మపర్వణి ఏకోనచత్వారింశదధికత్రిశతతమోఽధ్యాయః ::
న దృష్యశ్చక్షుషా యోఽసౌ న స్పృష్యః స్పర్శనేన చ ।
న ఘ్రేయశ్చైవ గన్ధేన రసేన చ వివర్జితః ॥ 21 ॥
సత్త్వం రజస్తమశ్చైవ న గుణాస్తం భజన్తి వై ।
యశ్చ సర్వగతః సాక్షీ లోకస్యాత్మేతి కథ్యతే ॥ 22 ॥
భూతగ్రామశరీరేషు నశ్యత్సు న వినశ్యతి ।
అజో నిత్యః శాశ్వతశ్చ నిర్గుణో నిష్కలస్తథా ॥ 23 ॥
ద్విర్ద్వాదశేభ్యస్తత్త్వేభ్యః ఖ్యాతో యః పంచవింశకః ।
పురుషో నిష్క్రియశ్చైవ జ్ఞానదృష్యశ్చ కథ్యతే ॥ 24 ॥
యం ప్రవిశ్య భవన్తీహ ముక్తా వై ద్విజసత్తమా ।
స వాసుదేవో విజ్ఞేయః పరమాత్మా సనాతనః ॥ 25 ॥

ఏది నేత్రములులకు గోచరించదో, ఏది స్పర్శేంద్రియముచేత స్పృశించ శక్యము కాదో, ఏది ఘ్రాణేంద్రియము ద్వారా ఘ్రాణమునకు (ముక్కు, వాసన) దొరకదో, ఏది రసేంద్రియమునకు అందక అతీతముగనుండునో, దేనిపై సత్త్వ రజస్ తమస్సులనబడు త్రిగుణముల ప్రభావము ఉండదో, అది సర్వవ్యాపియో సాక్షియై ఉండి సంపూర్ణ జగత్తుయొక్క ఆత్మగా తెలియబడుచున్నది. అన్ని ప్రాణులు నశించినప్పటికి ఏదైతే తాను స్వయముగా నశ్వరము కాదో, ఏది 'అజన్మా,' 'నిత్యము,' 'సనాతనము,' 'నిర్గుణము,' 'నిష్కలంకము'గా చెప్పబడుచున్నదో, ఏది ఇరువదినాలుగు తత్త్వములకు అతీతమై ఇరువదిఐదవ తత్త్వముగా విఖ్యాతినొందినదో, ఏది నిష్క్రియమో, దేనిని పురుషుడు అని పిలిచెదరో, జ్ఞానమయ నేత్రములచేత మాత్రమే ఏది ఎరుంగ యోగ్యమై యుండునో, దేనియందు ప్రవేశించిన ద్విజులు ముక్తులౌదురో అదే సనాతన పరమాత్మ. దానినే వాసుదేవ నామముతో ఎరుంగవలయును.

332. వాసుదేవః, वासुदेवः, Vāsudevaḥ
695. వాసుదేవః, वासुदेवः, Vāsudevaḥ

---

इदं जगत् वासयत्याच्छादयति माययाय ।
इति वासुस्सदेवोऽयं वासुदेव इतीर्यते ॥
छादयामि जगद्विश्वं भूत्या सूर्य इवांशुभः ।
इतिहि श्रीव्यासमुनि भगवद्वाक्य संस्मृतेः ॥

Idaṃ jagat vāsayatyācchādayati māyayāya,
Iti vāsussadevo’yaṃ vāsudeva itīryate.
Chādayāmi jagadviśvaṃ bhūtyā sūrya ivāṃśubhaḥ,
Itihi śrīvyāsamuni bhagavadvākya saṃsmr̥teḥ.

He conceals or covers the worlds by māya therefore Vāsuḥ. He devaḥ, too and hence He is Vāsudevaḥ. 'I envelop the entire world as he sun by his rays' mentioned in Mahābhārata Śānti Parva can be a reference here.

:: विष्णु पुराणे षष्ठांशे पञ्चमोऽध्यायः :
भूतेषु वसते सोऽन्तर्वसन्त्यत्र च तानि यत् ।
धाता विधाता जगतां वासुदेवस्ततः प्रभुः ॥ ८२ ॥

Viṣṇu Purāṇa - Section 6, Chapter 5
Bhūteṣu vasate so’ntarvasantyatra ca tāni yat,
Dhātā vidhātā jagatāṃ vāsudevastataḥ prabhuḥ. 82.

The Lord is all pervading; He permeates all the elements and beings and all these are sheltered in Him. Since He is the creator and the protector of the worlds, the Lord is known as Vāsudevaḥ.

:: श्री महाभारते शान्तिपर्वणि मोक्षधर्मपर्वणि एकोनचत्वारिंशदधिकत्रिशततमोऽध्यायः ::
न दृष्यश्चक्षुषा योऽसौ न स्पृष्यः स्पर्शनेन च ।
न घ्रेयश्चैव गन्धेन रसेन च विवर्जितः ॥ २१ ॥
सत्त्वं रजस्तमश्चैव न गुणास्तं भजन्ति वै ।
यश्च सर्वगतः साक्षी लोकस्यात्मेति कथ्यते ॥ २२ ॥
भूतग्रामशरीरेषु नश्यत्सु न विनश्यति ।
अजो नित्यः शाश्वतश्च निर्गुणो निष्कलस्तथा ॥ २३ ॥
द्विर्द्वादशेभ्यस्तत्त्वेभ्यः ख्यातो यः पञ्चविंशकः ।
पुरुषो निष्क्रियश्चैव ज्ञानदृष्यश्च कथ्यते ॥ २४ ॥
यं प्रविश्य भवन्तीह मुक्ता वै द्विजसत्तमा ।
स वासुदेवो विज्ञेयः परमात्मा सनातनः ॥ २५ ॥

Śrī Mahābhārata  - Book XII, Chapter 339
Na dr̥ṣyaś cakṣuṣā yo’sau na spr̥ṣyaḥ sparśanena ca, 
Na ghreyaścaiva gandhena rasena ca vivarjitaḥ. 21.
Sattvaṃ rajastamaścaiva na guṇāstaṃ bhajanti vai, 
Yaśca sarvagataḥ sākṣī lokasyātmeti kathyate. 22.
Bhūtagrāmaśarīreṣu naśyatsu na vinaśyati, 
Ajo nityaḥ śāśvataśca nirguṇo niṣkalastathā. 23.
Dvirdvādaśebhyastattvebhyaḥ khyāto yaḥ paṃcaviṃśakaḥ, 
Puruṣo niṣkriyaścaiva jñānadr̥ṣyaśca kathyate. 24.
Yaṃ praviśya bhavantīha muktā vai dvijasattamā, 
Sa vāsudevo vijñeyaḥ paramātmā sanātanaḥ. 25.

That which cannot be seen with the eye, touched with the sense of touch, smelt with the sense of scent, and That is beyond the ken of the sense of taste; That which the three attributes of Sattwa, Rajas, and Tamas cannot touch; That which pervades all things and is the one Witness of the universe, and That which is described as the Soul of the entire universe; That which is not destroyed upon the destruction of the bodies of all created things; That which is unborn and unchangeable and eternal, That which is freed from all attributes, which is indivisible and the entirety; That which transcends twice the twelve topics of enquiry and is regarded as the Twenty-fifth, That which is known by the name of Purusha, Which is inactive, and Which is said to be apprehended by Knowledge alone; That into which the foremost of the regenerated persons enter and become emancipated; That which is the eternal Supreme Soul - know that it alone is known by the name of Vasudeva.

332. వాసుదేవః, वासुदेवः, Vāsudevaḥ
695. వాసుదేవః, वासुदेवः, Vāsudevaḥ

भूतावासो वासुदेवः सर्वासुनिलयोऽनलः ।

दर्पहा दर्पदोऽदृप्तो दुर्धरोऽथापराजितः ॥ ७६ ॥

భూతావాసో వాసుదేవః సర్వాసునిలయోఽనలః ।

దర్పహా దర్పదోఽదృప్తో దుర్ధరోఽథాపరాజితః ॥ 76 ॥

Bhūtāvāso vāsudevaḥ sarvāsunilayo’nalaḥ,

Darpahā darpado’dr̥pto durdharo’thāparājitaḥ ॥ 76 ॥