187. గోవిందః, गोविन्दः, Govindaḥ

ఓం గోవిందాయ నమః | ॐ गोविन्दाय नमः | OM Govindāya namaḥ

గాం అవిందత్ ఇతి భూమిని తిరిగి పొందెను.

:: మహాభారతము - శాంతి పర్వము, మోక్షధ్రమ పర్వము, 342వ అధ్యాయము ::
నష్టాం వై ధరణీం పూర్వ మవింద ద్య ద్గుహాగతాం ।
గోవింద ఇతి తేనాఽహం దేవై ర్వాగ్భి రభీష్టుతాః ॥ 70 ॥

పూర్వము (పాతాళ) గుహను చేరియున్నదియు అందుచే కనబడకున్నదియు అగు భూమిని ఈతడు మరల పొందెను అను హేతువుచే నేను దేవతలచే వాక్కులతో సమగ్రముగా స్తుతించబడితిని.

:: హరి వంశము - ద్వితీయ స్కంధము, 45 వ అధ్యాయము ::
అహం కిలేంద్రో దేవానాం - త్వం గవా మింద్రతాం గతః ।
గోవింద ఇతి లోకాస్త్వాం స్తోష్యంతి భువి శాశ్వతమ్ ॥ 45 ॥

నేను దేవులకు ఇంద్రుడుగా ప్రసిద్ధుడను. నీవు గోవులకు ఇంద్రత్వమును పొందితివి. అందుచే లోకములు నిన్ను భూలోకమున శాశ్వతముగా 'గోవిందః' అని స్తుతింతురు.

:: హరి వంశము - తృతీయ స్కంధము, 88 వ అధ్యాయము ::
గౌ రేషా తు యతో వాణీ తాం చ విందయతే భవాన్ ।
గోవిందస్తు తతో దేవ మునిభిః కథ్యతే భవాన్ ॥ 50 ॥

ఈ వాణికి (వక్కునకు) గౌః అని వ్యవహారము. నీవు ప్రాణులచే వాక్కును పొందింతువు (ప్రాణులకు వానికి వానికి తగిన వాక్కును అందజేయువాడవు నీవే). అందువలన దేవా నీవు మునులచేత గోవిందః అని చెప్పబడుచున్నావు.

---

Gāṃ aviṃdat iti / गां अविंदत् इति He who restored Earth.

Mahābhārata - Śāṇti parva, Mokṣadhrama parva, 342th Chapter
Naṣṭāṃ vai dharaṇīṃ pūrva maviṃda dya dguhāgatāṃ ,
Goviṃda iti tenā’haṃ devai rvāgbhi rabhīṣṭutāḥ. (70)

:: महाभारतमु - शांति पर्वमु, मोक्षध्रम पर्वमु, ३४२व अध्यायमु ::
नष्टां वै धरणीं पूर्व मविंद द्य द्गुहागतां ।
गोविंद इति तेनाऽहं देवै र्वाग्भि रभीष्टुताः ॥ ७० ॥

In  ancient times, I restored the earth that had sunk down into Pātāla or nether world. So all Devas praised Me as Govinda.

Hari Vaṃśa - Canto 2, Chapter 45
Ahaṃ kileṃdro devānāṃ - tvaṃ gavā miṃdratāṃ gataḥ,
Govinda iti lokāstvāṃ stoṣyaṃti bhuvi śāśvatam. (45) 

:: हरि वंश - द्वितीय स्कंध, ४५ अध्याय ::
अहं किलेंद्रो देवानां - त्वं गवा मिंद्रतां गतः ।
गोविंद इति लोकास्त्वां स्तोष्यंति भुवि शाश्वतम् ॥ ४५ ॥

I am the Indra or leader of the Devas. You have attained the leadership of cows. So in the world, men praise you always addressing as Govinda.

Hari Vaṃśa - Canto 3, Chapter 88
Gau reṣā tu yato vāṇī tāṃ ca viṃdayate bhavān,
Goviṃdastu tato deva munibhiḥ kathyate bhavān. (50)

:: हरि वंश - तृतीय स्कंध, अध्याय ८८ ::
गौ रेषा तु यतो वाणी तां च विंदयते भवान् ।
गोविंदस्तु ततो देव मुनिभिः कथ्यते भवान् ॥ ५० ॥

Speech is called 'go'. You confer it. So the holy men proclaim you as Govinda.

महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवासस्सतां गतिः ।

अनिरुद्धस्सुरानन्दो गोविन्दो गोविदां पतिः ॥ २० ॥

మహేష్వాసో మహీభర్తా శ్రీనివాసస్సతాం గతిః ।

అనిరుద్ధస్సురానన్దో గోవిన్దో గోవిదాం పతిః ॥ ౨౦ ॥

Maheṣvāso mahībhartā śrīnivāsassatāṃ gatiḥ ।

Aniruddhassurānando govindo govidāṃ patiḥ ॥ 20 ॥