191. హంసః, हंसः, Haṃsaḥ

ఓం హంసాయ నమః | ॐ हंसाय नमः | OM Haṃsāya namaḥ

హంసః, हंसः, Haṃsaḥ

అహం సః ఇతి తాదాత్మ్యభావినః సంసారభయం హంతీతి హంసః నేనే ఆ పరమాత్మ అని తాదాత్మ్యమును భావన చేయువారికి సంసార భయమును నశింపజేయును. లేదా హంతి గచ్ఛతి సర్వశరీరేషు సర్వ శరీరములయందును అంతర్యామి రూపమున చేరియుండువాడు హంసః.

:: కఠోపనిషత్ - ద్వితీయాధ్యాయము, 5వ వల్లి ::
హంసః శుచిషద్ వసుర న్తరిక్షసద్ హోతా వేదిష దతిథి ర్దురోణషత్ ।
నృషద్వరస దృతసద్ వ్యోమస దబ్జా గోజా ఋతజా అద్రిజా ఋతం బృహత్ ॥ 2 (88) ॥

సూర్యునివలె స్వర్గములో నివసించును. వాయువువలె ఆకాశములో నివసించును. అగ్నివలె భూమియందును, అతిథివలె గృహములోను నివసించును. ఆ పురుషుడు మానవులలోనూ, దేవతలలోనూ, యజ్ఞములలోనూ, సత్యములోనూ, అగ్నిలోనూ కూడ నిండియుండును. జలములో జన్మించుచున్నాడు. భూమిలో జన్మించుచున్నాడు. కొండలలో నుద్భవించుచున్నాడు. ఆ యాత్మ సత్యస్వరూపుడై ప్రకాశించుచున్నాడు.

---

Ahaṃ saḥ iti tādātmyabhāvinaḥ saṃsārabhayaṃ haṃtīti haṃsaḥ / अहं सः इति तादात्म्यभाविनः संसारभयं हंतीति हंसः He destroys the fear of entanglement in samsāra of those who realize "I am He". Or Haṃti gacchati sarvaśarīreṣu / हंति गच्छति सर्वशरीरेषु He who goes into or pervades all bodies.

Kaṭhopaniṣat - Part II, Canto II
Haṃsaḥ śuciṣad vasura ntarikṣasad hotā vediṣa datithi rduroṇaṣat,
Nr̥ṣadvarasa dr̥tasad vyomasa dabjā gojā r̥tajā adrijā r̥taṃ br̥hat. 2 (88)

:: कठोपनिषत् - द्वितीयाध्यायमु, ५व वल्लि ::
हंसः शुचिषद् वसुर न्तरिक्षसद् होता वेदिष दतिथि र्दुरोणषत् ।
नृषद्वरस दृतसद् व्योमस दब्जा गोजा ऋतजा अद्रिजा ऋतं बृहत् ॥ २ (८८) ॥

As the moving Sun He dwells in heaven; as air He pervades all and dwells in the inter-space; as fire He resides on the earth; as Soma He stays in a jar; He lives among men; He lives among gods; He dwells in truth; He dwells in space; He is born in water; He takes birth from the earth; He is born in the sacrifice; He emerges from the mountains; He is unchanging and He is great.

मरीचिर्दमनो हंसस्सुपर्णो भुजगोत्तमः ।

हिरण्यनाभस्सुतपाः पद्मनाभः प्रजापतिः ॥ २१ ॥

మరీచిర్దమనో హంసస్సుపర్ణో భుజగోత్తమః ।

హిరణ్యనాభస్సుతపాః పద్మనాభః ప్రజాపతిః ॥ ౨౧ ॥

Marīcirdamano haṃsassuparṇo bhujagottamaḥ ।

Hiraṇyanābhassutapāḥ padmanābhaḥ prajāpatiḥ ॥ 21 ॥